GOFEren kalitate-ekimenak

Gida hau Arabako Foru Aldundiko Gizarte Politika eta Gizarte Zerbitzuetako Sailaren "Hobeto Bizitzea" proiektuaren barruan kokatzen da. Proiektu horren helburua da ezgaitasuna duten pertsonentzako zerbitzuetan ematen den arretaren kalitatea hobetzea. Saila osatzen duten material guztiak bezala, gida hau hainbat profileko profesionalen arteko eztabaida- eta adostasun-prozesu baten emaitza da, eta interes komun bat partekatzen dute: ezgaitasunen bat duten pertsonentzako zerbitzuen bizi-kalitatea hobetzea, eta horretarako, arreta emateko eta laguntza emateko modua hobetzea. Gida egiten parte hartzea errazteko, eztabaida-talde bat antolatu zen, hauek osatua: ezgaitasuna duten Pertsonen Arloko arduradunak eta laguntza-teknikariak; ezgaitasuna duten pertsonentzako arreta-zerbitzuetan lan egiten duten taldeetako profesionalak; proiektua koordinatzeaz arduratzen den Gizarte Zerbitzuen Idazkaritzako kalitate-teknikariak; eta Eguía-Careaga Fundazioko SIIS Dokumentazio eta Ikerketa Zentroko profesionalak, proiektuaren kontzeptuaz eta diseinuaz, gida idazteaz eta proiektuaren dinamizazioaz ere arduratu direnak.

Sail honen beraren parte den Jokabide-laguntza Positiboko Planak diseinatzeko gidan azaltzen denez, ingurunean eta bizimoduan esku hartzeko eta jokabide arazotsuen ordezko trebetasunak irakasteko estrategia sistematikoak etengabe erabiltzea metodo eraginkorra da jokabide horien maiztasuna eta intentsitatea nabarmen murrizteko. Hala ere, murrizketa hori lortu arte, pertsonak jokabide arazotsuak izan ditzake, eta beharrezkoa izango da laguntza-langileek berehala esku hartzea, pertsona bera edo bertan dauden beste batzuk arriskuan jar ditzaketen egoerak edo kalte material handiak eragin ditzaketen egoerak saihesteko. Egoera horiek gertatzen diren unean nola aurre egin jakitea jokabide problematikoak dituzten pertsonei laguntza ematen lan egiten dugunon kezka nagusietako bat da: egoera hemen eta orain gertatzen da, eta, beraz, epe ertainean edo luzean murriztea lortuko duten esku-hartzeak aplikatzeari kalterik egin gabe, egoera horiek eta haien ondorioak berehala kontrolatzen lagunduko diguten estrategiak ere beharko ditugu.

Gidaliburu honetan jokabide arazotsuei aurre egiteko zenbait estrategia erreaktibo deskribatzen dira, eta estrategia horiek azkar, segurtasunez eta eraginkortasunez kontrolatzen lagun diezagukete gertatzen direnean. Estrategia horiek III. atalean –Jokabide bati okerrera egin aurretik erantzuteko estrategiak– eta IV. atalean –Pertsona kontrolik gabe dagoenean jokabideari erantzuteko estrategiak– azaltzen dira, hierarkian murriztapen-ordenaren arabera (gutxienetik murriztaileenera). Proposatutako ordena ez da zorrotz aplikatzekoa, baina kontuan izan behar da beti ahalik eta gutxien murrizten duen aukera aplikatu behar dela, eta inoiz ez behar baino denbora gehiagoz. Halaber, garrantzitsua da kontuan hartzea, kontsultatzean, askotan baliagarria izan daitekeela estrategia bat baino gehiago erabiltzea, jokabide arazotsuaren gertakariak igarotzen dituen faseen arabera.

Gidaren azken atala laguntzaileen behar emozionalak betetzera bideratutako estrategiei buruzkoa da, baita autokontrolerako teknikei buruzkoa ere. Horiek oso baliagarriak izan daitezke krisi-egoera horiekin maiz kontaktuan egoteak eragin dezakeen estresari aurre egiteko. Horrelako estrategiak izateko beharra funtsezkoa da laguntzako profesionalen egoera emozionala zaintzeko; izan ere, egoera zailei, nolabaiteko oldarkortasun-mailakoei, egunero aurre egiteak emozio edo sentimendu negatiboak eragin ditzake, eta horiek oso estresagarriak izan daitezke behar bezala moldatzen ez badira. Gure sentimenduei aurre egiten eta gure estresa maneiatzen lagunduko diguten estrategiarik aurreikusten ez badugu, modu oldarkorrean hartzea gerta daiteke, iraganean beti funtzionatu ez badute ere, oro har zigortzeko neurriak, irmotasuna dela-eta, jokabidea geldiarazteko modukoak direla uste baitugu. Horrela jokatzeak, jarraibiderik gabe, gutxi hausnartutako erreakzioen ondorioz, gure porrot-sentimendua indartzen eta geure buruarengan dugun konfiantza-maila murrizten lagun dezake.