GOFEren kalitate-ekimenak

Gida hau Arabako Foru Aldundiko Gizarte Politika eta Gizarte Zerbitzuetako Sailaren "Hobeto Bizitzea" proiektuaren barruan kokatzen da. Proiektu horren helburua da ezgaitasuna duten pertsonentzako zerbitzuetan ematen den arretaren kalitatea hobetzea. Saila osatzen duten material guztiak bezala, gida hau hainbat profileko profesionalen arteko eztabaida- eta adostasun-prozesu baten emaitza da, eta interes komun bat partekatzen dute: ezgaitasunen bat duten pertsonentzako zerbitzuen bizi-kalitatea hobetzea, eta horretarako, arreta emateko eta laguntza emateko modua hobetzea. Gida egiten parte hartzea errazteko, eztabaida-talde bat antolatu zen, hauek osatua: ezgaitasuna duten Pertsonen Arloko arduradunak eta laguntza-teknikariak; ezgaitasuna duten pertsonentzako arreta-zerbitzuetan lan egiten duten taldeetako profesionalak; proiektua koordinatzeaz arduratzen den Gizarte Zerbitzuen Idazkaritzako kalitate-teknikariak; eta Eguía-Careaga Fundazioko SIIS Dokumentazio eta Ikerketa Zentroko profesionalak, proiektuaren kontzeptuaz eta diseinuaz, gida idazteaz eta proiektuaren dinamizazioaz ere arduratu direnak.

Azken bi hamarkadetan, ezgaitasunen bat duten pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko ahalegin ugari egin dira. Ahalegin hoiretan, ordea, ez diogu behar besteko arreta jarri pertsonen bizitzako funtsezko alderdi bati, haien behar emozionalei; hori, oro har egia dena, are nabarmenagoa da zailtasun larriak eta komunikazio-premia konplexuak dituzten pertsonen kasuan, bereziki adimen-ezgaitasuna edo garapen-nahasmenduak dituzten pertsonen kasuan, ezgaitasun fisiko larriak dituzten pertsonen kasuan eta narriadura kognitibo larria duten pertsonen kasuan. Egia esan, gure ezagutza, teoriak, ikuspegiak eta esku hartzeko metodologiak emozioetan aplikatu nahi direnean, ez gara seguru agertzen, eta, ondorioz, uzkur. Horregatik, pertsona horiekiko emozioen eta sentimenduen mundua oso modu mugatuan aztertu da ezgaitasunen bat duten pertsonen bizitza bizigarriagoa eta interesgarriagoa izan dadin laguntzeko dugun kezkari dagokionez, batzuetan ahaztu egiten ditugu haien premia oinarrizkoenetako batzuk: entzunak izatea eta sentitzea, baloratuak izatea, errespetatuak sentitzea eta, batez ere, hitz egin ahal izateko norbait izatea, benetan entzuteko eta bizitzako gertakari garrantzitsu eta esanguratsuei zentzua ematen laguntzeko prest dagoena. Funtsezkoa da une oro gogoan izatea, ez bakarrik egoera edo egoera bereziki zail edo mingarrietan, baita pertsonak bere eguneroko bizitzan aurre egin behar dien tentsio emozionaleko uneetan ere, jarduera jakin batzuk egin behar dituenean edo emaitza jakin batzuk lortu behar dituenean. Urritasuna duten pertsonentzako laguntzetan dagoen defizit ukaezin hori argi eta garbi nabarmentzen hasi zen laurogeita hamarreko hamarkadan zehar, eta milurtekoaren lehen hamarkadan ondo sartu zen. Ordutik, egile askok kritikatu egin dute pertsona horien behar emozionalei arreta psikologiko zuzenik ez ematea. Bereziki, depresioaren, antsietatearen eta "nortasun estigmatizatua" izateari lotutako ondorioen aurkako tratamendu psikologikoak ikertzen dituzten ikerketa gutxi daudela diote; aditu batzuek ez dute zalantzarik "mespretxu terapeutikoa", aurreiritzia eta arretaren utzikeria aipatzen dituzten istorioei buruz. Azken batean, adostasuna lortu da baieztatzeko ezgaitasuna duten pertsonen kolektiboa, bereziki komunikazio-zailtasun larriak dituztenena, izan dela ezikusienetako eta arretarik gabeko bat, osasun mentalari eta eremu horretako ikerketa terapeutikoari dagokienez.

Jardunbide Egokien Gida honek oinarrizko behar emozionalak ditu ardatz, hau da, ez ditu aztertzen buruko gaixotasunak eta osasun mentaleko zerbitzuek antolatu behar dituzten erantzun espezializatuak. Helburu bakarra arreta-zerbitzu sozialetan edo beste bizi-testuinguru batzuetan laguntza-funtzioak betetzen dituzten pertsonei jarraibide teoriko eta praktiko batzuk eskaintzea da, alde batetik, laguntzen dieten pertsonek, beste guztiek bezala, behar emozionalak dituztela ulertzen, barneratzen eta onartzen laguntzeko; eta, bestetik, laguntza emozional hori pertsonekiko harremanaren esparruan. Helburu horrekin, laguntza ematen duten profesional guztiei zuzentzen zaie, haien aplikazioa erantzukizun partekatua dela abiapuntutzat hartuta, nahiz eta psikologiako profesionalek erraztu eta gidatu behar duten aplikazio hori. Zalantzarik gabe, bada garaia desgaitasunen bat duten pertsonen behar emozionalei arreta handiagoa jartzeko, gaur egun indarrean dauden jardunbideak aztertzeko eta laguntza egokienak eman ditzaketen bideak aztertzeko.